قره داغ

« محمد بن سليمان » معروف به « مولانا فضولي »

در تاريخ ادبيات آذربايجان شاهد شخصيت هاي ادبي بزرگي هستيم كه هركدام به نحوي به ادبيات و فرهنگ اين مرز و بوم كمك كرده، آن را به اوج رسانده اند. يكي از اين شخصيت ها، « محمد بن سليمان » معروف به « مولانا فضولي » از شعراي قرن ۱۰ هجري است. او از معدود شاعراني است كه در شعر، شعراي بعد از خود را تحت تأثير قرار داده و متاع سخنش دست به دست گشته و جايگاهي براي خود پيدا كرده است. بيشتر آثار او، بخصوص اشعار غنايي اش در بين توده مردم رواج داشته، به طوري كه وقتي ميرزا مهدي خان استرآبادي كتاب « مباني اللغت » يا « سنگلاخ » خود را مي نوشت ، براي گفته هاي خود شواهدي از اشعار فضولي مي آورد.

دوره ي اواخر تيموري و اوايل صفوي دوره اي است كه « در عين حال كه با كاميابي هاي نظامي و سياسي و با جنگاوري ها و پيروزي هاي مرداني چون شاه اسماعيل و شاه عباس صفوي همراه بود، با فرمانروايي مرداني لايق و با نفوذ مفسده جويان، پيشوايي فكري و عقلي متعصبان كوته نظر جاهل نيز تقارن داشت »