اصلي و كرم‌

یازار : ايگيد

+0 به يه ن
اصلي و كرم‌ داستان عاشقانهٔ تركي كه روايت‌هاي گوناگون از آن در فرهنگ و ادبيات كشورهاي ايران (تركهاي ايران)، آذربايجان، ارمنستان، تركيه و برخي كشورهاي آسياي ميانه رواج دارد، در اوايل سدهٔ دهم قمري‌/ شانزدهم ميلادي به وجود آمده و از همين زمان به بعد در ميان مردم ايران، قفقاز، آسياي ميانه و آسياي صغير رواج يافته‌است. با اين همه، برخي پژوهشگران بر اين باورند كه خاستگاه اصلي اين افسانه آذربايجان بوده‌است. برخي ديگر معتقدند اصلي (معشوق‌) و كرم (عاشق‌)، قهرمانان داستان، در اواخر سده دهم قمري‌/شانزدهم ميلادي مي‌زيسته‌اند و اين داستان در حدود يك قرن پس از آنها شكل گرفته‌است. در بيشتر روايات قفقاز، خاستگاه افسانهٔ اصلي و كرم شهر گنجه ياد شده است .بانارلي، پژوهشگر معاصر ترك، مي‌گويد اساس اين داستان از شعرهاي سراينده و نوازندهٔ آوازخواني (عاشيق) به نام كرم دربارهٔ زندگي خود او بوده و به مرور زمان به صورت افسانه‌اي رواج يافته‌است. همچنين به روايت ديگري كرم پسر عنقال‌بيك، بيك اخلاط (شهري در آسياي صغير) بوده‌است و در روايت تركمني كه قرائن و شواهد به نزديكي اين روايت به واقعيت است، حوادث داستان در محله قارامليك يا قره مليك تبريز روي داده‌است، كه به گفته اهالي باغ منتسب به قارامليك پدر اصلي، گوللو باغ هنوز در اين منطقه پابرجا ميباشد.
هرچند كه اين افسانه در ميان مردم مناطق مختلف از جمله تركمن‌ها، ترك‌ها، آذربايجاني‌ها، ازبك‌ها، ارمني‌ها و قزاق‌ها به صورت‌هاي گوناگون نقل مي‌شود، در تمامي آنها مايهٔ اصلي داستان و قهرمانان آن يكي است.به هرحال آسلي و كرم از داستان‌هاي مشهور تركها بخصوص آذربايجانيها است و جايگاهي بخصوص در ادبيات شفاهي تركي آذربايجاني دارد. آسلي همان مريم نام دختري مسيحي آلبان تبار، معشوقهٔ كرم عاشق مسلمان داستان است كه قارامليك پدر مريم مانع اين عشق مي‌شود.


اصلي خانم كرم نن دانشير:
ظالم آتام مني سندن آييردي،
كؤچوب گئدير تمام ائللر آي كرم.
قان آغلارام عرشه چيخار فغانيم،
منزليم ويرانه چؤللر آي كرم.

بيرجه گجه يار يانيمدا قالمادي،
قولاج قولون يار بوينوما سالمادي.
يارام شدت لندي طبيب گلمه دي،
باغلانيبدي يقين يوللار آي كرم.

اصلي دئيير قولاق آسين سؤزومه،
خدام يازيب سني منيم اؤزومه،
گاه آغلاييب گاه باخيرام اؤزومه،
گؤرنه سولوب سياه تئللر آي كرم.



توركجه ياز, توركجه اوخو!

یازار : ايگيد

+0 به يه ن
http://azerbaijani.arzublog.com/uploads/azerbaijani/turki_yaz.GIF

توركجه ياز, توركجه اوخو!

!Türkcə yaz! Türkcə oxu

سن يازماسان, من يازماسام,

,sən yazmasan, mən yazmasam

كيم يازار؟

?kim yazar

كيم اوخويار؟

?kim oxuyar

آتا بابا سؤزلريني!! 


!! ata-baba sözlərini

چرا بز قورد نشان وعلامت ملل ترك جهان شده است ؟

یازار : ايگيد

+0 به يه ن
چرا بز قورد نشان وعلامت ملل ترك جهان شده است ؟

در طول تاريخ تمامي ملتها براي خود نشان ، علامت و سمبلي را انتخاب كرده و  خود را بطوري به آن سمبل ونشان وصل كرده و يا از آن سمبل و نشان نيرو و  قدرت روحي گرفته اند و در جنگها و اداره مملكت و رفتارهاي اجتماعي از نشان  خود الگو و تاثير پذيرفته اند .

براي مثال :
نشان آمريكائيها پرنده شاهين است .
نشان فرانسوي ها خروس است .
نشان كانادايي ها خرس است .
نشان انگليس ها شير است
نشان تركها گرگ(بز قورد) است


در جهان كنوني هفت (7) كشور مستقل ترك وسيزده (13) جمهوري خود مختار ترك و  مجموعا پنجاه وشش (56) سرزمين ترك وجود دارد كه حدود 560 ميليون نفرازجمعيت جهان را شامل مي شوند. و داراي پرچم هاي مختلفي مي باشند ولي در يك اصل  تمامي ملل ترك جهان مشترك هستند و آن داشتن سمبل مشترك گرگ ( بز قورد) است . كه در اجتماعات با تا كردن دو انگشت وسط آنرا نشان مي دهند .
فلسفه اينكه چرا بز قورد نشان وعلامت ملل ترك جهان شده است ؟ روايات مختلفي دارد كه ما به يك نمونه از آن اشاره مي كنيم : در داستانها آمده است كه اولين ثلاله ملل ترك دنيا شخصي بنام اغوز خان بوده  است كه در شير خوارگي ، پدر و مادرش را از دست داده و تك و تنها در دره اي  مي ماند كه در اين هنگام گرگي از جنس بظ قورد طفل شيرخواره را پيدا كرده و از او نگهداري ميكند و با دادن شير خود ، طفل را   از مرگ نجات مي دهد . كه  با زنده ماندن اغوز خان نسل تركها از نابودي نجات پيدا مي كند و با ايجاد  زاد و ولد قبيله تركها بوجود مي آيد و اغوز خان اولين ثلاله و جد ( آ تاي) تركها بحساب مي آيد كه با شير گرگ بزرگ شده است . و اگر بز قورد نبود ،  اغوز خان زنده نمي ماند وبديهي است كه نسل ملت ترك نيز از ميان مي رفت . لذا بدين سبب بز قورد نشان ملل ترك جهان مي شود . علاوه بر اين بز قورد  خصوصيتهاي منحصربه فردي دارد و با ساير گرگها و حيوانات فرق دارد كه چند  مورد ذكر مي شود..

 

 

 

1-بز قورد مثل ساير گرگها اجتماعي زندگي نمي كند و معمولا تنها زندگي مي كند

2-بز قورد فقط با يكي از همنوعان خود ازدواج كرده و جفت گيري مي كند و مثل انسانها زندگي خانوادگي تشكيل مي دهد

3-بز قورد ، هرگز در جاي محصور زندگي نكرده و اسارت را تحمل نمي كند وهرشئ اي  يا جانداري كه مانع حريت وآزادگي اش شود سريعا حمله ورشده وپاره پاره اش مي كند. و در صورت تحميل اسارت ، يا خود كشي مي كند و يا با گرسنه ماندن مي  ميرد . يعني يا مي ميرد و يا از اسارت خود رانجا ت مي دهد، كه اين خصيصه،  ارزش سمبلي آنرا بيشترعيان مي كند.

4-بز قورد در برابر تجاوز به لانه اش و حمله دشمن خيلي درنده بوده و متجاوز را پاره پاره مي كند

5-در واقع بز قورد حيواني است با جثه كوچكتر از گرگهاي معمولي ، نجيب ، تميز و  مهربان و در عين حال زيرك و درنده و اسارت ناپذير ، كه با گرگهاي معمولي  خيلي فرق دارد .

6-بز قورد تنها حيوانيست كه خيانت نميكند و نميتوان رامش كرد.



ولنتيانِ آزربايجان، روز آخر تابستان است و سوناي نام دارد ...

یازار : ايگيد

+0 به يه ن
ولنتيانِ آزربايجان، روز آخر تابستان است و سوناي نام دارد ...

گرچه به مرور زمان كم رنگ تر شده اما هنوز هم حداقل روستاهايي هستند كه اين رسم را برپا مي دارند
يكي از دلايلي كه رسم و رسومات خوب يا بد غربي ها وارد فرهنگ ما مي شود عدم شناخت خودما
ن از پتانسيلهايي است كه داريم.
آنچه كه خود بهترين و با مفهوم ترينش را داريم اما نمي دانيم.
هيچكداممان هم گناهي نداريم. واقعا در كدام برنامه تلويزيوني يا كدام نشريه در مورد سوناي صبحت شده است. كدام پدر ومادري در اين مورد با جوانان و نوجوانان خود صبحت كرده اند ويا به بيان بهتر با اين قضيه آشنا هستند؟
سوناي چيست؟
سوناي يك رسم ديرينه است. رسمي اسطوره اي و افسانه وار كه حتي قبل از ظهور اسلام تا به امروز پاس داشته شده است. گرچه به مرور زمان كم رنگ تر شده اما هنوز هم حداقل روستاهايي هستند كه اين رسم را برپا مي دارند. همانطور كه از اسمش برميايد بايد ربط كاملي به ماه داشته باشد. معمولا اغلب افسانه ها و اسطوره ها در فرهنگ ما آذربايجاني ها و كلا ترك ها به ماه مربوط است. ماه در اسامي، اعياد، و رسومات ما به طور كامل رخنه كرده و زيبايي افسانه اي به آنها داده است.
سوناي شبي از سال است كه به اصطلاح به آن اعتدال پاييزي گفته ميشود. شبي كه روز و شب برابر ميشوند و ماه كامل ميشود. اين شب تقريبا شب آخر تابستان است. البته ممكن است چند روز زودتر يا ديرتر باشد همه اينها بستگي به كامل شدن ماه دارد. اما به هر حال ميتوان شب آخر تابستان را سوناي ناميد كه روز عشق در آذربايجان محسوب ميشود.

در اين شب خاص ماه و خورشيد در زاويه ي 180 درجه قرار گرفته و هنگام غروب دقيقا برروي هم قرار ميگيرند. البته اين ديدار خيلي به سرعت اتفاق ميافتد و زياد به طول نمي انجامد. اين موضوع تا ابد ادامه دارد. از قديم اين اتفاق به يك نوع عشق تشبيه شده است. عشق ماه به خورشيد.
عشقي كه تمامي ندارد و ابدي محسوب ميشود درست مانند عشقهايي كه در داستانهاي فولكلور آذربايجان همانند اصلي-كرم وجود دارد. عشقي كه حتي با سوخته شدن نيز تمامي نمي پذيرد. طبق اين افسانه عشق اين دو عاشق تمامي ندارد و تا ابد تكرار ميشود و ادامه ميابد. همه اين موارد و عناصر در داستانهاي ديگر ما همانند كوراوغلي نيز صادق هستند.

چه ميتوانيم بكنيم؟
همان كارهايي كه در والنتاين انجام ميدهيم ميتوان در سوناي نيز انجام گيرد. اگر بتوانيد چيزي پيدا كنيد كه نشاني از ماه كامل داشته باشد كه سنگ تمام ميشود. كلا چيزهايي كه رنگ و بويي از ماه داشته باشند متناسب تر هستند.
هديه بهانه اي مناسب است براي گرامي داشت اين روز و معرفي آن به ديگران...  از طريق ارسال اس ام اس و غيره.


  • [ 1 ]